De wereld stond stil De wereld stond stil, de grondzakte onder mijn voeten vandaag. Op 19 juni 2016, Vaderdag, overleed mijn man Maikel aan de gevolgen van uitgezaaide melanoomkanker. Hij was niet alleen mijn man, maar ook de trotse vader van onze kinderen, een vriend voor velen, mijn liefste maatje, mijn “Tinus” – alles wat zijn ogen zagen, konden zijn handen maken. Ik bleef alleen achter met onze jongens, Jimmy van acht en Matz van zes. Het was een zware tijd en er zijn nog steeds momenten dat het niet makkelijk is. Gelukkig heb ik de veerkracht in mezelf na vele donkere jaren weer gevonden. Ik geniet weer, het leven heeft zijn kleur weer terug gekregen. Graag wil Ik mijn persoonlijke rouwreis met jullie delen.
De overweldigende impact van verlies
Maikel is in totaal 11 jaar ziek geweest, hoe hij daar mee omging was bewonderenswaardig, hij was zo dapper, positief en sterk. In de laatste weken was Maikel nog maar een schim van de sterke vent die hij altijd was. Hij heeft gevochten en wilde het leven niet loslaten, hij vond het te moeilijk om ons achter te laten. Toch heeft hij de strijd tegen zijn ziekte verloren. Ook al wist ik dat de dood zou komen, ik werd er toch door overvallen, het besef kwam pas veel later. Het geluid van zijn bus op onze oprit, de telefoon in mijn hand om hem te bellen, de tafel gedekt voor vier in plaats van drie; het waren dagelijkse momenten die me keer op keer rauw op mijn dak vielen. Toen het uiteindelijk doordrong dat hij er echt niet meer was, brak er een nog donkerdere periode aan. Naast het verlies van mijn alles, kwam ook het secundair verlies, verlies van geld, elk dubbeltje moest worden omgedraaid, de stress daarvan was voelbaar in elke vezel van mijn lijf. Daarnaast verloor ik mensen om me heen, die heel dicht bij mij en Maikel stonden. Iets wat ik de meesten van hen nu niet meer kwalijk neem. Zij hadden geen idee wat ze met me aan moesten, ze wisten niet hoe ze om moesten gaan met rouw en verlies. In die tijd heb ik me heel vaak eenzaam, onbegrepen en alleen gevoeld. Een half jaar nadat ik weduwe werd, verloor ik ook nog eens mijn baan. De stress werd alsmaar groter en er kwam steeds meer verlies en verdriet bij. Een paar maanden later vond ik gelukkig nieuw werk waar ik tot op de dag van vandaag nog steeds met liefde en plezier werk. De tijd erna bleef echter moeilijk en het werk kostte me alleen maar energie en het voelde als een groot toneelstuk. Ik ging vaak tegelijk met de jongens naar bed, omdat ik simpelweg leeg en uitgeput was. Slapen ging erg moeizaam. Toch begon er na een aantal lange en donkere jaren weer wat licht te schijnen. Het vinden van veerkracht De ommekeer kwam op het moment dat ik met Matz een kinderpsycholoog bezocht. Ik vond dat ook deze hulpverlener er weer niets van begreep. Toen we samen hand in hand naar buiten liepen, besefte ik dat het anders moest. Voor mezelf maar ook zeker voor de kinderen. In plaats van het verlies en verdriet een plekje te willen geven, mocht het er vanaf dat moment ook echt zijn. Ik werd milder voor mezelf. Langzaam ontdekte ik mijn innerlijke veerkracht en kwamen er steeds meer kleine geluksmomentjes. Terwijl ik naar Matz keek en zijn uiterlijke gelijkenissen met Maikel opmerkte, verscheen er een glimlach op mijn gezicht. Bij Jimmy zag ik diezelfde eigenschappen terug in zijn houding en in zijn kijk op het leven. Rouwen kun je niet alleen, gelukkig waren er ook veel lieve mensen waar ik op terug kon vallen. Elke donderdag reden we naar vrienden, waar we konden aanschuiven met het eten, het was zo fijn om weer met andere volwassenen aan tafel te zitten. Ik werd geholpen met de opvang van de kinderen, zodat ik gewoon kon gaan werken. Op mijn werk hoefde ik geen toneel meer te spelen. Met het aanbreken van de lente zag ik de bloesem weer aan de bomen verschijnen en voelde ik de warmte van de zon weer op mijn huid. Ook begonnen er ook steeds meer momenten te komen waarop ik de aanwezigheid van Maikel intens voelde. Er is meer tussen hemel en aarde. Liefde blijft Leven. De parel van rouw Met Maikel in mijn hart kijk ik vandaag de dag met trots terug op mijn reis en ben ik dankbaar voor alles wat er nog wel is. Mijn verlies heeft me gevormd, maar niet gebroken. Ik besef dat er nog zoveel te verbeteren valt. Daarom ben ik dit jaar met veel enthousiasme begonnen aan de opleiding tot rouwexpert bij de Grief.Academy van Annemiek Dogan. Het is mijn missie geworden om met “Liefde blijft Leven” mijn kennis en ervaring in te gaan zetten en lotgenoten te begeleiden met hun unieke rouwreis, om een veilige ruimte te creëren waar een weduwe/weduwnaar zich gehoord, gezien en begrepen voelt. Door middel van dit verhaal wil ik laten zien dat rouwen en weer genieten naast elkaar kunnen bestaan, dat gun ik iedereen. Liefs,
Patricia van Noije Insta: @liefdeblijftleven
Wil jij als coach of professional andere mensen helpen bij rouw? Ik nodig je graag uit voor de gratis masterclass ‘Coachen bij rouw’.
Weet jij al dat jij ook Rouwexpert wil worden? Meld je dan aan voor een selectiegesprek.
Bijna negen jaar geleden stond mijn leven stil. Ik weet precies waar ik was en met wie ik was. Ik weet nog steeds exact wat er allemaal gebeurde. Ook kon ik tot in mijn tenen voelen dat mijn leven totaal overhoop lag. Maar ik kon het niet omkeren. Bijna negen jaar geleden overleed de liefde van mijn leven. Mijn dierbare vriend en partner Bart, de vader van mijn kinderen, de broer van mijn zwager, de schoonzoon van mijn moeder, de zwager van mijn zussen en broers, een dierbare vriend van velen, een lieve neef van een dierbare neef en nicht, een fijne en waardevolle collega, een duikmaatje van een hechte duikgroep. Kortom dit is nog maar in het kort waar de impact van zijn dood voelbaar was en ook nog steeds is. Zijn dood sloeg in als een bom.
We waren op vakantie in Spanje. We hadden al heerlijk een paar dagen genoten samen. Het leek achteraf alsof alle leuke dingen van de vakantie in deze dagen gepropt werden. Helaas na drie dagen kwam er een grote streep door de rekening. Bart kreeg een hartinfarct. Hij werd eerst naar een lokaal ziekenhuis gebracht. Maar moest met spoed naar Barcelona voor hartkatheterisatie. Daar stond ik in de deur van de EHBO. Jij werd een ambulance in gereden. Twee kinderen aan m’n arm, en elkaar mimend zeggen: ik houd van jou… Jij ging met de helikopter naar Barcelona, en wij terug naar ons appartementje. Er moest eten klaar gemaakt worden. De kinderen wilden nog graag even ontspannen zwemmen in het zwembad. En ja, dat gaat dan ondanks alles gewoon voor. Helaas kregen we ‘s avonds bericht dat je een hartstilstand had gehad. En na twee dagen in coma was een hersenenembolie jou uiteindelijk fataal. Die woensdagavond in een kleine broeierige ziekenhuiskamer stond alles stil. Jouw hart stopte met kloppen. Je was dood. Dit was niet te bevatten, emoties mochten niet binnenkomen. Ik zat in stress en het eerste wat er met mij gebeurde is, dat ik in de regelmodus stapte. Gelukkig zit er genoeg adrenaline in je lijf om alles te kunnen gaan regelen. De zorg voor mijn kinderen (toen 10 en 14 jaar oud) was eerste prioriteit. Dan zorgen dat iedereen en alles weer veilig thuis komt. En er was ongelooflijk veel meer te regelen. Wat was ik blij met hele dierbare vrienden en familie die dicht bij me gingen staan. Alle brieven, kaarten, bloemen en persoonlijke berichtjes. Het bleef binnen stromen.
Echter na ongeveer vier-vijf maanden werd het oorverdovend stil om me heen. Wat was dat een diep dal. Wat voelde ik me gebroken en stuk. Een paar close vrienden en familie bleef komen. Maar heel veel mensen gaan weer door met hun leven. Ik had mijn financiën op orde. Alle wachtwoorden ontdekt van belangrijke instanties. M’n kinderen gingen ‘gewoon’ naar school. De boodschappen kon ik doen. Ook ging ik weer gedeeltelijk naar m’n werk. Je krijgt rouwverlof tot na de uitvaart. Daarna is het ziekmelden helaas. En met een lichaam en brein wat in rouw is, ik kan je vertellen, dan is volledig werken niet echt een optie. Dan pas komt de pijn en het verdriet echt binnen. Ik heb heel wat pyjamadagen met de boys doorgebracht. Zodat ze niet zouden zien dat ik niet voor of achteruit kon. Slapen was een groot probleem in dit te grote bed. Waardoor vermoeidheid nog harder toeslaat. Je lichaam en geest is op…..
Toen ik zo diep zat, stonden er dierbare mensen aan mijn zij. Dit zit in mijn ziel en geheugen gegrift. Met kerst kwamen hele dierbare vrienden en familie om mij er doorheen te trekken. Ze kwamen met eten aan de deur. Bleven tot de pijn weer wat normaler was en gingen daarna met hun eigen kerstfeest verder. De andere kerstdagen gingen we niets doen, alleen films kijken die de kinderen leuk vonden. Eten speciaal met kerst? Dat werd een gevulde eettafel met wat zij lekker vonden. Dit kinderbuffet was de hele middag open. Naar hartenlust eten wat je wilt. Maar koken hoefde ik niet. Lieve vrienden die hun vakantie om de mijne heen planden, zodat ik niet alleen hoefde te zijn op zwaar beladen dagen. Ik kan nog even doorgaan met alle lieve dingen die vrienden en familie voor mij gedaan hebben.
Natuurlijk zijn er ook mensen die teleurstellen. Je gaat het kaf van het koren scheiden. Zelfs nu, na bijna negen jaar, zijn er nog steeds mensen die beloofd hebben te komen, maar niet geweest zijn. Deze mensen leer je los te laten. Of mensen die na een jaar vinden dat het rouwen dan wel over zal zijn. Je gaat steeds beter voelen met wie je oprecht verder wilt. Aan welke mensen je jouw energie en tijd wilt geven. Ook dat hoort bij deze rouwreis. Dat je verder mag gaan met de mensen die er voor jou toedoen.
Gelukkig begon na een kleine negen maanden, in mij iets te veranderen. Er kwamen stukjes licht mijn gebroken hart binnen. Kleine zinnen en woorden kregen voedingsbodem in m’n hart. Deze gingen een eigen leven leiden. En brachten andere gedachten in mij naar boven. Heel voorzichtig kwam de positieve en opgewektere ik weer in kleine stukjes naar boven. Één vraag in het bijzonder raakte me diep. In eerste instantie was dit: WAAROM IK? Dit werd: WAAROM IK NIET? Dat maakte een wereld van verschil.
Ik kreeg hulp van een coach. Waarbij onze gesprekken vaak over rouw en mijn verlies gingen, maar ook vaak niet. Dan over andere dingen waar ik vast liep. Langzaam kwam ik weer dichter bij mezelf.
Coachen doe ik zelf al ruim 18 jaar (naast mijn baan in het ziekenhuis). En via mijn coach kwam ik op nieuwe opleidingen terecht. NLP en systemisch werk kwamen op mijn pad. Er kwam weer inspiratie en groei in mijn leven. Wat was dit een helende tijd voor mezelf. Deze opleidingen heb ik gevolgd met hart en ziel. Alle oefeningen doen, maar ook ondergaan. Dat is heling en genezing…. Dat is heel veel tranen laten stromen. Er is daar weer een luikje in mijn hart open gegaan. Ik heb hier de winst van verlies mogen ervaren. Ik heb tot in m’n diepste kern geleerd dat rouw de achterkant van liefde is. Dat de liefde echter altijd blijft.
Wat al even stil stond, het coachen en helpen van mensen, kwam weer in beweging. Maar pas na ruim acht jaar is de opleiding tot rouwexpert, van Annemiek Dogan, op mijn pad gekomen. Dit voelt als een juiste afslag. Hoe bijzonder is het dat dan pas de tijd rijp is om een deze nieuwe weg in te slaan. Om dit te gaan doen, rouwexpert worden er mogen zijn voor anderen die rouw ervaren. Vanuit eigen ervaring en kennis anderen mogen helpen. Dit past als een handschoen. Het besluit om me te specialiseren als rouwexpert was snel genomen. Na ruim 18 jaar heb ik mijn expertise als coach gevonden. Zoals Annemiek zegt: jij bent rouwexpert.
Ik voel tot in het diepst van mijn ziel dat ik dit mag doen. Ik voel tot in het topje van mijn kruin dat dit bij mij past. Ik voel in mijn hart dat dit de bedoeling is van mijn leven. Hier zit mijn liefde die ik mag verspreiden. Het roer mag om. Ik mag van iets zo zwaars en heftigs, iets heel erg moois gaan maken. Wat ben ik een dankbaar en oprecht gelukkig mens. Ik mag dit meemaken. Ik mag hier van leren en groeien. En dan mag ik anderen hier mee helpen… Ik mag anderen laten voelen dat rouw de achterkant van liefde is. Omdat je je eigen rouwreis wel zelf moet lopen, maar zeker niet alleen.
Liefs, Marianne Veldhuis
Insta: @hartinbalans
Wil jij als coach of professional andere mensen helpen bij rouw? Ik nodig je graag uit voor de gratis masterclass ‘Coachen bij rouw’.
Weet jij al dat jij ook Rouwexpert wil worden? Meld je dan aan voor een selectiegesprek.
Verhalen schrijven deed ik al van kleins af aan. Mij kon je blijer maken met een nieuw schriftje, pennenset, potlood & gum dan een hele dag buiten spelen. Ik schreef schriften vol eigen verzonnen verhaaltjes. Op de middelbare school kregen we in een geschiedenisles een schrijfopdracht. Schrijf een liefdesverhaal dat zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog. En gebruik hierbij passend, bestaand beeldmateriaal. Ik leverde het in zonder beeldmateriaal. Ik kreeg een 9,5. Een 10 als ik beeldmateriaal had toegevoegd. Maar ik was meer met het verhaal bezig.
In 2008 overleed mijn moeder plotseling. Ik heb geen afscheid kunnen nemen van haar. Geen mooie, laatste woorden kunnen delen. Het schrijven van verhalen of creatief bezig zijn heb ik toen amper gedaan. Tot ik in 2014 moeder werd. Dit bracht allerlei emoties met zich mee. Nieuwe emoties, maar ook oude, onverwerkte emoties. Ik moest opnieuw rouwen, om wat ik niet meer had. Een moeder waar ik deze vreugde mee kon delen. Mijn hoofd zat vaak vol omdat ik al zo lang niets deed met mijn creativiteit. Ik had in mijn opleiding marketing & communicatie een blogpagina aan moeten maken en deze bouwde ik om naar een pagina waar ik van me afschreef. Deze verhalen gingen vaak over mijn rouwreis in deze nieuwe fase in mijn leven. Rouwen als moeder zonder moeder.
15 jaar verder en in al die jaren ben ik meer dierbaren verloren. Zo ook mijn vader in 2021. Plotseling. Van hem heb ik ook geen afscheid kunnen nemen. Ik begon steeds meer te delen over mijn rouwreis op Instagram. Mijn blogs werden korte verhalen op Instagram en korte verhalen werden gedichten. Het idee voor een rouwbundel ontstond voorzichtig in mijn gedachten.
Ik kreeg veel berichten van andere rouwenden. Dat ze zich herkenden in mijn gedichten en dat ze woorden gaven aan hun gevoel. Dat het fijn was om herkenning te lezen in mijn gedichten & verhalen. Langzaamaan werd mijn doel duidelijker: mijn social media moet een platform worden. Waar openlijk over rouw gesproken kan worden. Waar ervaringen en gevoelens gedeeld mogen worden. Waar de mooie en lelijke kanten van rouw belicht worden. Waar mijn woorden herkenning geven aan wat rouwenden voelen. Misschien kunnen ze steun bieden. Inmiddels schreef ik niet meer alleen over mijn rouwreis, maar ook over mijn helingsproces.
Een aantal jaar geleden luisterde ik een podcast waarbij luisteraars uitgenodigd werden om te gaan flowschrijven. Niet nadenken waarover je gaat schrijven, maar begin gewoon. Na 20 minuten was ik klaar. Ik had opgeschreven: “Ik merk dat mensen geraakt worden door mijn verhalen”. En: “Eén van mijn grootste wensen is een boek schrijven, een kinderboek misschien”. “Een verhalenbundel over dood en bemoediging en rouwverwerking”.
Het schriftje ging dicht en eigenlijk bleef het bij die ene keer flowschrijven. Ik grapte er nog over met mijn nicht, Marleen, tijdens één van onze vele gesprekken: “Het was er al. Het idee. Mijn wens”. “Ik had het weggestopt en hoe ‘ironisch’ dat daarvoor eerst mijn eigen vader moest komen te overlijden, om tot dat besef te komen”.
Vlak na het overlijden van mijn vader woonde ik een webinar van Annemiek Dogan bij. Over haar opleiding tot rouwexpert. Ik voelde aan alles dat dat mijn volgende stap moest zijn. Maar ik was er nog niet klaar voor. Wel bleef ik werken aan mijn idee voor een rouwbundel door steeds meer gedichten te schrijven.
Weer in gesprek met Marleen en dit keer vroeg ze me: “Waarom begin je niet een podcast?”
En het enige wat ik dacht was: “Echt?” “Ik?” Het bleef eigenlijk bij een idee. Tot ik in oktober 2022 op een condoleance avond was. Ik werd door een bekende aangesproken. Die mij bemoedigde om door te gaan met schrijven, met het delen van mijn verhaal. Hij zei: “Volg je hart, als jij niet je hart volgt, als jij niet doet waar je hart gelukkig van wordt, wat krijg je dan?” “Hartpijn”. En deze kwam binnen. Mijn beide ouders zijn gestorven aan hartfalen. Mijn moeder kreeg twee keer een hartinfarct, waarbij de tweede fataal was. En bij mijn vader was de zuurstof gewoon op, door zijn COPD. En overleed aan een hartstilstand.
Niet lang na de condoleance avond nam ik met zenuwen de eerste aflevering op van mijn podcast. Dit was duidelijk te horen aan mijn stem, maar gelijk wist ik: dit was de beste beslissing die ik kon nemen. Na enige aanmoediging heb ik de stap genomen, ben ik over de drempel van mijn comfort zone gestapt en gelijk stond alweer de volgende stap voor de deur. Ik kreeg een reminder van Marleen toegestuurd: “Wilde jij niet de opleiding van Annemiek volgen?” “Check haar stories even”.
Gelijk voelde ik het weer. Het vlammetje dat aangewakkerd werd. Ik besloot me aan te melden voor een intakegesprek met Annemiek, zij kent Marleen en ze zei: “Ja, ik weet wie je bent, ik volg je op je socials, nichtje van..” En daar lag voor mij al gelijk de klik. (Heel eerlijk was mijn inner child een radslag aan het maken, fangirling). Want Annemiek volgt mij? Oké.. nu was het voor mij helemaal duidelijk. Ik ga deelnemen aan de opleiding. Ik wil rouwbegeleider worden.
Het werd duidelijk voor mij dat ik mijn rouw kon doorvoelen en dit kan ombuigen naar een missie. In het Engels verwoorden ze dit heel mooi: ‘Make your mess your message’. En dit is wat ik probeer te doen, elke dag weer. Om door mijn gevoelens en emoties te gaan, te voelen en te delen om anderen hiermee een steuntje in de rug te geven. Om rouw bespreekbaar te maken. Om het taboe rondom rouw te doorbreken. Door rouw ben ik anders naar het leven gaan kijken en daar ontstond ook mijn levenslust. Om voluit te leven en mijn hart te volgen. Om mijn verhaal te schrijven. Op deze manier geef ik zelf reden aan mijn rouw. Ik hoop dit in de toekomst ook voor jou te doen. Want rouwen doe je niet alleen, maar samen.
Elvira Sapulette
Instagram: @doodstil.nl
Wil jij als coach of professional andere mensen helpen bij rouw? Ik nodig je graag uit voor de gratis masterclass ‘Coachen bij rouw’.
Weet jij al dat jij ook Rouwexpert wil worden? Meld je dan aan voor een selectiegesprek.
Rouw is een complexe emotionele ervaring die vaak gepaard gaat met verdriet, pijn en verwarring. Maar rouw kan ook een krachtig middel zijn voor persoonlijke groei en transformatie. In dit blog onderzoeken we de relatie tussen rouw en persoonlijke groei en hoe coaching bij rouw mensen kan helpen hun veerkracht te versterken en nieuwe perspectieven te ontwikkelen.
Rouw als Katalysator voor Persoonlijke Groei
Rouw is geen statisch proces, maar eerder een dynamische reis die mensen doorlopen na het verlies van een dierbare of een andere vorm van verlies. Tijdens deze reis kunnen mensen geconfronteerd worden met verschillende emotionele en psychologische uitdagingen. Echter, juist in deze moeilijke momenten kan rouw ook een katalysator zijn voor persoonlijke groei. Het kan mensen dwingen om diepere lagen van zichzelf te verkennen, hun waarden te heroverwegen en nieuwe perspectieven te ontwikkelen.
De Rol van Coaching bij Rouw
Coaching bij rouw biedt ondersteuning en begeleiding aan mensen die een verlies ervaren. Coaches die gespecialiseerd zijn in rouw kunnen een waardevolle rol spelen in het proces van persoonlijke groei na verlies. Ze helpen cliënten om hun emoties te begrijpen, om te gaan met de verschillende fasen van rouw en om hun veerkracht te versterken. Door het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving bieden rouwexperts de ruimte om te reflecteren, te groeien en nieuwe betekenissen te ontdekken.
Versterken van Veerkracht
Een belangrijk aspect van coaching bij rouw is het versterken van veerkracht. Rouw kan mensen kwetsbaar maken, maar met de juiste begeleiding kunnen ze leren omgaan met de uitdagingen die ze tegenkomen. Rouwexperts bieden technieken en strategieën om veerkracht op te bouwen en te behouden. Dit omvat het ontwikkelen van zelfzorgvaardigheden, het bevorderen van emotioneel welzijn en het vinden van betekenis in het leven na verlies.
Nieuwe Perspectieven Ontwikkelen
Coaching bij rouw helpt mensen om nieuwe perspectieven te ontwikkelen en betekenis te vinden na een verlies. Dit kan onder andere betekenen dat ze hun identiteit herdefiniëren, nieuwe doelen stellen en hun levensvisie opnieuw evalueren. Rouwexperts gebruiken verschillende methoden en technieken om cliënten te helpen bij het ontdekken van hun innerlijke kracht en het vinden van hoop en betekenis in het leven na verlies.
Wil jij als coach of professional andere mensen helpen bij rouw? Ik nodig je graag uit voor de gratis masterclass ‘Coachen bij rouw’.
Weet jij al dat jij ook Rouwexpert wil worden? Meld je dan aan voor een selectiegesprek.
Rouw is een emotionele reis dat iedereen op een bepaald punt in het leven zal ervaren. Het kan overweldigend zijn, zowel voor degenen die rouwen als voor professionals die anderen willen ondersteunen tijdens deze moeilijke tijd. In dit blog deel ik 10 praktische tips om met rouw om te gaan en hoe je als professional anderen kunt helpen. Lees verder en ontdek waardevolle inzichten om rouw beter te begrijpen en effectieve ondersteuning te bieden.
Tip 1: Erken de complexiteit van rouw
Rouw is een uniek proces voor elk individu. Erken de complexiteit ervan en vermijd het vergelijken van rouwervaringen. Elk persoon heeft zijn of haar eigen tempo en manier van rouwen. Wees geduldig en respectvol.
Tip 2: Creëer een veilige en ondersteunende omgeving
Als professional is het belangrijk om een veilige omgeving te creëren waarin mensen zich vrij voelen om hun emoties te uiten. Luister actief, toon empathie en oordeel niet. Laat mensen weten dat je er voor hen bent.
Tip 3: Bied praktische hulp aan
Rouw kan het dagelijkse leven verstoren. Als professional kun je praktische hulp bieden, zoals het helpen bij het regelen van administratieve zaken of het vinden van ondersteunende diensten. Kleine gebaren kunnen een groot verschil maken.
Tip 4: Moedig zelfzorg aan
Zowel rouwenden als professionals hebben zelfzorg nodig. Moedig rouwenden aan om goed voor zichzelf te zorgen door voldoende rust te nemen, gezond te eten en tijd te besteden aan activiteiten die ze leuk vinden. Als professional is het belangrijk om je eigen grenzen te bewaken en goed voor jezelf te zorgen.
Tip 5: Bied informatie en educatie aan
Als professional kun je waardevolle informatie en educatieve bronnen delen over rouwreizen en verschillende manieren om ermee om te gaan. Dit helpt mensen om hun ervaringen beter te begrijpen en biedt hen handvatten om ermee om te gaan.
Tip 6: Verwijs door indien nodig
Sommige rouwenden kunnen behoefte hebben aan gespecialiseerde hulp. Als professional is het belangrijk om te weten wanneer je iemand moet doorverwijzen naar een therapeut, counselor of ondersteuningsgroep. Zorg voor een netwerk van vertrouwde professionals om naar door te verwijzen.
Tip 7: Geef ruimte voor emoties
Emoties zijn een integraal onderdeel van het rouwreis. Sta mensen toe om hun emoties te uiten, of het nu verdriet, woede, schuldgevoelens of verwarring is. Wees ondersteunend en geef hen de ruimte om te rouwen op hun eigen manier.
Tip 8: Bied herdenkingsrituelen aan
Herdenkingsrituelen kunnen helend zijn voor rouwenden. Als professional kun je ideeën en suggesties geven voor het creëren van persoonlijke herdenkingen. Dit kan variëren van het schrijven van brieven aan de overledene tot het planten van een boom ter nagedachtenis.
Tip 9: Zorg voor nazorg
Rouw stopt niet na een bepaalde periode. Bied nazorg aan om mensen te ondersteunen bij het aanpassen aan een nieuw normaal. Houd regelmatig contact en bied ondersteuning wanneer dat nodig is.
Tip 10: Blijf jezelf ontwikkelen
Als professional is het belangrijk om je kennis en vaardigheden bij te houden. Blijf jezelf ontwikkelen door trainingen en workshops te volgen over rouwverwerking en begeleiding. Dit stelt je in staat om up-to-date te blijven en effectieve hulp te bieden.
Wil jij als coach of professional andere mensen helpen bij rouw? Ik nodig je graag uit voor de gratis masterclass ‘Coachen bij rouw’.
Weet jij al dat jij ook Rouwexpert wil worden? Meld je dan aan voor een selectiegesprek.